Zomer zonder Werchter (1): twee trouwe soldaten van de frontstage
Voor het eerst in zijn lange bestaan zal er deze zomer geen festival zijn in Werchter. Reden: de onvoorziene top of the bill Corona.
Er is wel een Rock Werchter Zomerbar vanaf 2 juli met kleinere optredens voor 400 personen.
Bij deze gaan we terug naar het jaar dat het ééndagsfestival zijn twintigste onbekommerde verjaardag vierde.
Aan het woord zijn Ben en Johan, twee aimabele security-kleerkasten met grote schappen anekdotes.
Humo 28/5/96 - licht herwerkt - © Jan Hertoghs
Ben Vanhoegaerden en Johan Vandendriessche © gie Knaeps
Werchter: een dag in het leven van twee kleerkasten
"Zie! Ik heb het wéér! Het haar komt weer overeind op mijn armen!"
Op het moment dat het dubbelfestival T/W twintig kaarsen op zijn boxen ontsteekt, staan Johan Vandendriessche (36) en Ben Vanhoegaerden (37) ook twintig keer op Werchter. En ja, zij hebben de wei van bloemist Juul De Wit zien vollopen en zij hebben die wei ook zien leeglopen: tien keer als festivalganger (1977-1986) en tien keer als frontstage security.
Ben is bankbediende en Johan is assistent-bibliothecaris, niet bepaald de kleerkasten-industrie dus, maar ik heb beide Kortenbergenaars hun brede armen over hun brede borst zien kruisen ('dat hebben we samen geleerd in de kleuterklas van zuster Xaveria!') en ik zeg u: deze borstkassen zijn uit massief ruwe bolster. En dus mét blanke pit.
In wezen zijn Ben en Johan vooral brothers in rock die in hun leven al pakken concerten hebben bijgewoond en die samen in de States al mijlen en mijlen hebben verreden op zoek naar de wortels van hùn muziek.
Ik stel me deze twee gabbers voor als ze in de tachtig zijn. Bewoners van het rusthuis Ter Denneboom (verste kamer gelijkvloers), een rolstoel met de sticker Slow Train Coming, boven hun bed het plaasteren tegeltje No sleep til' Brooklyn!, en op de schouw een kruisbeeld met opschrift Rock 'n Roll Will Never Die. En dan de directrice die in hun hardhorige oren roept: " Hier is een journalist die wil weten of jullie zestig jaar geleden op zo'n weide hebben gelegen om naar muziek te luisteren?"
HUMO: Wat betekent Werchter voor jullie?
Johan: "Werchter is voor mij belangrijker dan Kerstmis en Nieuwjaar samen. Zevenendertig word ik en nog klopt mijn hart rikketik vol verwachting. De nacht tevoren kan ik de slaap niet vatten en lig ik te woelen in mijn bed als een kind dat op schoolreis vertrekt, of Sinterklaas verwacht. Als jonge gast lag ik dan klaarwakker in bed en haalde ik al de groepen van de komende dag voor mijn geest. Als security lig ik minder wakker van de muziek en meer van de vraag of alles wel goed zal verlopen. Werchter ja, daar lig ik wakker van. Ik noem Werchter zelfs mijn tweede geboortedorp.
Ik ben ook niet verlegen om te zeggen dat ik in mijn jonge tijd die wei gekust heb voor ik ze betrad! Het was het eerste festival dat Ben en ik als zeventienjarigen bezochten en zo'n eerste liefde laat je eigenlijk nooit in de steek. (toont tien jaar tickets en een paternoster van security-badges:" Dat zijn mijn relikwieën.") Het is bij mij allemaal begonnen met de film Woodstock. Ik kon hem niet gaan zien, ik was maar elf jaar, maar ik zag die foto's in cinema Metro in Kortenberg en ik was aangegrepen, ik was verkocht.Aan wat ik het Groot Broederschap van de Rock 'n Roll noem. Ik heb nog altijd die nostalgische hang naar dat Woodstock-idee, dat allemaal samen in vrede naar muziek luisteren. Daar in die idyllische scenery van Werchter zag ik dat ook gebeuren, zeker in de periode tussen mijn 17 en 25 jaar.
Nu ben ik ouder en loop ik al eens backstage, en dan zie ik die business, en dan zie ik hoe alles eigenlijk alleen maar om poen en centen en money draait, dus dat Woodstock-gevoel begint meer en meer vals aan te voelen, maar toch kan ik die sfeer op die wei niet meer missen. In dat opzicht lijd ik aan het Peter Pan-syndroom, ik ben zo'n jongensdromer, ik heb nog altijd die jonge gast van zeventien in mij."
Zelfklever van de editie 1978. (Collectie Ben VH)
HUMO: 's Morgens om halfnegen worden de hekken opengezet. Een bijzonder moment?
Ben: "Het plezàntste moment!"
Johan: "Wij staan daar al van zeven uur, half acht op die wei, en alles is nog zo stil, geen grasje, geen blaadje beweegt, 't is de pastorale, 't is zo'n Pallieteriaanse Timmermansiaanse sfeer met een paar leeuweriken in de lucht, en dan hoor je de torenklokken van Werchter het half uur slaan en dan! Dan zie je in de verte ineens de start van de marathon van New York! Maar dan wel met allemààl lopers die in slechte conditie zijn! Ja, om half negen plaatselijke tijd in Werchter zie je perfect hoe het gesteld is met de fysieke conditie van de Vlaamse en ook de Hollandse jeugd. Er zijn er die halfweg de wei, na amper 3OO meter dus, al steektes in hun zij krijgen en al niet meer kùnnen. En vervolgens staan ze hier te hijgen en te hijgen aan het hek."
Ben: "De konijntjes!"
Johan: "Ja, de konijntjes! Ooit hebben wij drie konijnenjongen van een gewisse dood gered. Om acht uur deden we nog een laatste check van het terrein en ineens zien we daar een hol mét drie jonge konijntjes. Precies in die strook waar binnen enkele minuten die horde bizons in stampede zou voorbijkomen. Iemand van de hondenclub van Tildonk heeft die jongen bij hun oren uit dat hol gepakt en ze in een bos backstage weer losgelaten!"
HUMO: De rush gaat naar de plaatsen op de eerste rijen. Hoeveel mensen willen zo'n plekje veroveren?
Johan: "Toch een paar duizend. Daar zijn mensen bij die al van zes uur 's morgens voor die ingangspoort zitten te wachten.'
Ben: 'In de tijd van U2 en Simple Minds waren er die 's nachts al hun slaapzak voor die poort gooiden. Toen wij zelf nog festivalgangers waren, wilden wij ook vooraan staan en dan lummelden wij heel de nacht in die buurt rond: op het terrein van de wipschieting of in de bar van de hondendressage. Heel soms deden we een tukje in openlucht, probeerden we te slapen zomaar langs de weg.'
Johan: "De weg naar Wakkerzeel! En liep het tegen achten dan stonden wij voor de poort."
Diehards
Johan: "Die honderd man frontstage security is hoofdzakelijk afkomstig uit de 'frontdorpen' Werchter, Kortenberg en ook Zolder. Zij zitten verdeeld over de twee delaytorens,de mixtoren,de middengang, kortom, alle compartimenten die voorwaartse publieksdruk moeten opvangen. Waar het eigenlijke frontstage hek is, daar staan wij, de zogenaamde kilo's, de mannen die letterlijk enig gewicht in de strijd kunnen gooien, de mannen die als het moet in die massa kunnen en willen penetreren om orde op zaken te stellen."
HUMO:Jullie staan er niet om dat podium te beschermen, jullie staan er om het publiek te beschermen.
Johan: "Absoluut! Wij zijn niet de gorilla's die onschuldige festivalgangers op hun gezicht slaan. Wij zijn er om de veiligheid van dat frontpubliek te verzekeren."
HUMO: Jullie kijken ook altijd richting publiek?
Ben: "Altijd. Ogen naar het publiek, rug naar het podium. En als je dan toch per se één groep aan het werk wil zien, dan vraag je toelating aan de rest van de ploeg om van die hele dag één kwartiertje of één half uurtje af te knijpen."
HUMO: Jullie staan daar wel in de volle decibelbeuk. Ik stond ooit frontstage en tot mijn verwondering begonnen mijn broekspijpen te flapperen van het volume. Jullie dragen allicht oordopjes.
Ben: "Sinds vijf jaar zelfs onafgebroken. En met reden. Ik had al bij heel veel concerten heel dicht bij de boxen gestaan zodat ik nu in één oor aan gehoorverlies lijd."
Johan: "Je staat daar amper bij stil, maar die geluidsgolven, die trillingen uit die boxen, die vibreren, die resoneren. Tot in je borstkas. Tot in je ingewanden."
HUMO: Kan je een profiel schetsen van de gasten in die frontlinie?
Johan: "Eerst en vooral zijn er de diehards die voor alle muziek komen en die géén enkele groep willen missen. Daartussen zit ook een select groepje intelligentsia dat tijdens de pauzes de Humo-bijlage leest én/of literatuur van Kerouac, Bukowski, en Burroughs, zeg maar, het soort schrijvers dat bij rock-'n-roll past."
Ben: "Daartussen zitten ook de diehards die maar voor één top-act komen en die de rest van de muziek 'uitstaan' tot het hun beurt is. Dat zijn de types die zich vanaf halfnegen aan dat hek vastkluisteren als gevangenen aan de tralies en die in trance op hun idool wachten."
Johan: "Onder hen vind je ook de klonen, de lookalikes. Vooral bij The Cure. Die hebben op de eerste rij wel twintig Robert Smittekes staan. Allemaal van die nachtraven waarvan de mascara is uitgelopen en het haar is overeind gekomen nadat ze met hun vingers in het stopcontact hebben gezeten."
Ben: "The Cure was in '9O top of the bill na Bob Dylan. Dat had natuurlijk andersom moeten zijn, maar soit! Die gasten waren dus fysiek verplicht om naar Dylan te luisteren en tijdens dat optreden van onzen Bob vroeg ik aan die vleermuizen of ze wisten wie Bob Dylan was. De ene zei Connais pas! en de andere zei Een ouw sacoche! (komen niet bij van het lachen)
Robert Smith - The Cure © gie Knaeps
Water in de woestijn
HUMO: Maar jullie hebben wel respect voor dat eersterangspubliek?
Johan: "Zeker. Omdat wij vroeger uit hetzelfde fanatenhout gesneden waren. Wij weten wat je daar moet ondergaan. 't Is een survival of the fittest en je wordt belaagd door honger en dorst en krampen in de benen."
Ben: "En niet te vergeten de hitte van die Koperen Ploert die soms zo pal boven die wei staat dat je die lucht boven die koppen ziet zinderen zoals boven de tarmac van een vliegveld."
HUMO: Hoe doen diehards hun sanitaire behoeften?
Johan: "Ze kunnen niet naar het toilet want dan zijn ze hun plekje kwijt. En omdat ik ze het nog niet in een plastic zakje heb zien doen, denk ik dat die gasten nauwelijks wat eten of drinken. Daardoor zijn ze ook de eerste kandidaten om flauw te vallen."
Ben: "Zo'n meisje dat al vanaf halfnegen met de blik op de Simple Minds aan dat hek hing en Jim Kerr kwam op... en ze viel van haarzelve. Bye bye Jim, bye bye optreden, ze heeft alleen maar de binnenkant van de Rode Kruistent gezien. Daarvoor had ze een ticket gekocht, daarvoor had ze tien uur gewacht!"
Johan: "Dan hang je dus half over die afrastering om die bewusteloze uit dat pak te tillen. En als dat een Miss Twiggy is, oké, maar als we daar Miss Piggy moeten uithalen, dat is minder."
Ben: "Acht keren op de tien zijn het meisjes die van hun stok gaan. Sorry, maar zo is het. De topjaren qua flauwvallen waren 1983 (U2/ Simple Minds), 1984 (Simple Minds en Lou Reed), en 1985 (Paul Young en U2).”
Jim Kerr (Simple Minds) en Bono (U2) geïnterviewd door Bart Peeters (still uit Belpop “40 jaar Werchter” Canvas)
HUMO: Volgens onze plaatselijke correspondent Staf Herten was '85 redelijk degoutant. Bono (U2) zag de fans met bosjes tegen het hek vallen en nog riep hij de wei op om naar voren te komen.
Johan: "Zo'n Bono is dan zo theatraal en zo pseudo-jezus bezig dat zo'n tiep dat niet meer ziét volgens mij. A propos, U2... fantastische groep hé! Als ik nog aan hun eerste optreden denk! (wijst op een arm vol rillingen) Ziet! Vijftien jaar later en ik krijg nog kippenvel! En dan Bono: I lost my voice, so I have to sing with my heart! Zeg nu zelf, dat is toch een zeer schone rock- 'n-roll zin!"
HUMO: Ondertussen valt er wel weer iemand flauw.
Johan: "Ja, en bij grote warmte is er dan die héte walm die uit dat publiek opstijgt, dàt is om mottig van te worden. Die hitte! Die lijfgeur! Dat zweet! Regent het, dan is dat een stank van natte lijven, modder, platgetrapte hamburgers en plasjes kots en bier. En dan hang je daarboven en dan zeg je bij jezelf: dat zijn HELDEN die het hier een ganse dag uithouden."
HUMO: Op hondsdagen laven jullie ook de dorstigen.
Ben: "Eens je daarmee begint, is er geen ophouden aan. Je draait die brandspuit open, je vult flessen, je vult bekertjes en je blijft bekertjes vullen. Uren aan één stuk."
Johan: "Die massa, dat is één groot lichaam. En soms zie je dat lichaam genieten, en soms zie je dat lichaam afzien. Soms roept, soms smeekt dat lichaam om water. Water! WATER! Dan denk ik aan galeislaven of zelfs aan de Derde Wereld. Wij, de rijken die het water hebben tegenover en massa van armen die geen water hebben.En je wil die nood wel lenigen maar aan de andere kant denk je: het helpt niet,het zijn druppels op een hete plaat."
Ben: "Andere security-jongens zullen makkelijker zeggen: laat ze dorst lijden, ze hebben het zelf gezocht door hier vooraan te komen staan. Maar wij kunnen dat niet aanzien. Wij blijven water dragen."
Johan: "Er zijn er ook die onze boterhammen met kaas en hesp schooien, maar daar ben ik selectief in. Mijn boterhammen gaan alleen naar vrouwelijk schoon."
Bernadette-van-Lourdes
Jim Kerr (Simple Minds) - still uit Belpop “40 jaar Werchter” Canvas
HUMO: Hoe schuilen de diehards tegen de regen?
Johan: "Met een plastic zeiltje zoals iedereen. Tenzij hun heiland aan het optreden is, dan kan de regen hen niet deren."
Ben:"Dan heffen ze hun handen ten hemel: laat het water maar over onze hoofden komen, samen met de muziek van onze heer!"
HUMO: Als mensen dan eindelijk hun idool aanschouwen, krijgen ze allicht ook een andere blik in de ogen.
Johan: "Dat is soms de absolute adoratie, ik noem dat de de Bernadette-Van-Lourdes-blik.Die trance in die opengesperde ogen, die lippen die de teksten van de eerste tot de laatste zin mee playbacken."
Ben: "Dat ze met de boerenjongens-rock-'n-roll van Bryan Adams meezingen, begrijp ik nog, maar ik heb fans zien meelippen met Jim Kerr van The Simple Minds en dat zijn allesbehalve simpele teksten."
Johan: "Dat zijn van die vage, esotherische songs met cryptische verwijzingen naar Keltische toestanden, en die zingen ze dan mee alsof dat I-love-you-yeah-yeah- is. Met hetzelfde gemak zingen die gasten misschien je reinste rechtse praat mee. Ja, daar sta ik soms wel bij stil, bij die macht vanop dat podium."
HUMO: Ik heb meisjes uren met een snijbloem in hun handen zien wachten om dan na tien uur geduld die bloem naar hun idool te gooien en dan valt en verdwijnt die roos toch wel tussen de boxen zeker. Moeten jullie ook bloemen overbrengen van verliefde fans?
Johan: "Ja, en brieven! "Kunt u deze brief niet afgeven aan Robert?!" Altijd met de voornaam hé!”
HUMO: En deed je dat dan?
Johan: "Ik speel komedie. Ik zeg: ja, ik zal hem aan Robert geven. Maar ik gaf die brief niet af, want ik kon toch niet backstage geraken. 's Avonds aan de toog las ik die brieven voor, dat was om je zot te lachen. (daverende lach)"
HUMO: Lelijkaard!
Johan: "Er zijn zelfs gasten die een demo-cassetje afgeven. Die duwde ik dan 's nachts in mijn auto-cassettenspeker en dan moest ik dikwijls zo hard lachen dat ik bijna tegen een boom reeed."
HUMO: Slechte mens!
Johan: "Ik heb toch nooit gezegd dat ik een goed mens was!"
HUMO: Hebben jullie fans geweten die zich de kleren van het lijf rukten voor hun idool?
Johan: "Dat niet, maar ik heb één keer Jim Kerr zien opkomen en tegelijk zag ik een vrouw in de frontstage wier hand in haar broek verdween en die hand is dat ganse optreden in die jeans gebleven. Wij stonden daar, zo van wink wink, nod nod , heb je dat gezien. Wij waren gegeneerd maar madam deed rustig verder. Dat zijn uitzonderingen. Wij hebben ook op Pinkpop gestaan en daar zie je veel meer van die zottigheden. Vergeleken met Pinkpop is Werchter een plechtige-communiefeest."
Message in a PET-fles
Ben: "Hier zitten toch ook mafkegels. Herinner je je die zot tijdens Iggy Pop?!"
Johan: "Zeker! Tijdens heel dat optreden riep die I just wanna be your dog! Wraf wraf wraf! Dat is een refreintje van Iggy Pop en die kwiet heeft dat wel duizend keren geroepen. Op de duur stond het schuim zelfs op zijn lippen."
Modder. Het zou iets van John Lennon kunnen zijn. © gie Knaeps
HUMO:In Torhout '92 had je dat modderfestijn.
Ben: "In Torhout was het modderroetsjen, in Werchter was het modder gooien. Dat was tijdens de Red Hot Chili Peppers. En dat slijk vloog vooraan in de wei van de linkerkant naar de rechterkant, precies twee loopgrachten."
Johan: "De 'Peppers' riepen: Throw more mud at us! En hop, 5OOO man nam zo'n klot slijk en begon een offensief, net de slag om Stalingrad (imiteert bombardement)"
Ben: "Driekwart van de security stak onder het podium in dekking. Ikke niet. Ik was rots in de branding."
Johan: "Rots in het slijk,ja. En Peppers-bassist Flea trok zijn broek af, liet zijn gat zien aan het volk en kwak, zo'n vlaai slijk tegen zijn achterste! Guy Mortier maakte toen nog de intelligente opmerking: "John Lennon heeft hierover een mooi nummer gemaakt." en 95% van de wei wist niet dat hij het over 'Mother' had."
HUMO: In '89 hebben ze ook ijsjes gegooid naar Tanita Tikaram.
Johan: "En daar hadden ze groot gelijk in!"
Ben: "Ze zong vals!"
Flessenregen tijdens “Message in a bottle” © gie Knaeps
HUMO: In '91 vlogen de PET-flessen door de lucht.
Johan:"In Torhout was dat bij Iggy Pop en in Werchter was dat maf genoeg bij Sting, maar wel bij een heel passend liedje, Message in a bottle..."
Ben: "Wij staan op een houten verhoog, wij kunnen dus anderhalve kop boven die massa zien en dat was fascinerend, die duizenden en duizenden bottles die op die zee van volk heen en weer golfden en ronddobberden."
Johan: "Op 60.000 man heb je natuurlijk altijd een paar malloten die denken dat ze iets méér moeten doen en die toen met volle flessen zijn beginnen experimenteren.Ik zie dat zo voor mij gebeuren, zo'n gast die zo'n kegel op zijn kop krijgt,wok,dat bloed spoot als een fontein uit zijn haar."
Ben: "Toen was het ineens oorlog,hé.Toen hebben ze d'r ineens honderd moeten afvoeren en het jaar daarop was het binnenbrengen van plastic 'bottels' al verboden."
Rock-'n-roll-stoelen
HUMO: Hebben jullie dat frontstagepubliek met de jaren zien veranderen?
Johan: "Ze worden jonger natuurlijk. En ze krijgen meer tattoos en die collectieve begeestering voor de Simple Minds en U2 heeft plaats gemaakt voor het meer individuele slam dancen (=tegen mekaar op pogoën), skydiven en crowdsurfen. Skydiven is zowat rond 199O ontstaan. Ineens dook dat op, van die menselijke Arianes die met een voetje van een medemaat de lucht werden ingeschoten en die met een zachte of harde splashdown op het publiek landden om dan liefst verder te dobberen. Het ergste was bij Therapy en Offspring in '95, dat waren de rattenvangers van Hameln, die skydivers bleven maar komen. Maar wij pakken niks aan, wij drijven al die surfers terug in het publiek."
Ben: "Wij zijn sterk anti-skydiven als je ziet hoe mensen worden afgevoerd met een jaap in hun hoofd, courtesy van een legerbottien tegen hun kop!"
© gie Knaeps
HUMO: TW heeft een rustig aureool: er wordt weinig of niet gevochten, maar soms zullen jullie toch hardhandig moeten optreden.
Johan: "Heel weinig. Eigenlijk allleen wanneer kleine groepjes ambrasmakers naar voren dringen en andere mensen beginnen te ambeteren. Het afleidingsmaneuver is dan om voorin te roepen dat ze moeten ophouden - hun middelvinger gaat dan omhoog natuurlijk- en ondertussen met genoeg security van de wei die gasten langs achter "aan te vallen", in casu ze eventjes op de schouder te tikken. Zo'n onverhoedse verschijning van de security is bijna altijd voldoende om ze te doen ophouden. Op die tien jaar hebben we misschien nog maar tien mensen hardhandig van de wei moeten verwijderen."
Ben: "Fascist! roepen ze dan."
Johan: "Tegen mij! Antifascist in hart en nieren!"
Ben:(grijnst) Ze gaan misschien voort op je uiterlijk, hé Janneke."
Johan: "Normaal heb ik lang haar, maar voor Werchter laat ik me altijd een broske knippen. Dat dwingt meer gezag af! En daar kunnen ze ook niet aan trékken,hé."
HUMO: Staan jullie uitsluitend frontstage?
Ben: "De laatste jaren wissel ik het 'front' al eens af met het gehandicaptenpodium en dat is een sport apart. Gemiddeld is daar plaats voor zo'n vijftig rolstoelen, ieder met één begeleider. Maar soms komen ze daar toe met zés begeleiders!Ik ben ook foerier van die mensen, want zij komen langs een aparte ingang binnen, zij hebben dan geen klakskes en boekskes gekregen en ik ben dan zo zot dat ik als security 'klakskes en boekskes' voor die mannen ga schooien."
Johan: "Gij doet goede werken, Ben. En er gebeuren af en toe ook mirakels op dat podium! Weet je nog die ene gast die ineens uit zijn rolstoel opstond en op één been begon rond te dansen! Al die anderen dachten: halleluja, hier is iemand genezen, maar die tiep had maar één gebroken been."
Ben: "En dan die twee nep-mindervaliden! Halverwege het festival zag ik dat ze van plaats verwisseld waren en dat de begeleider nu met zwachtels en dekens over zijn knieën zat. Die validen hadden gezamelijk een rolstoel gehuurd om op dat podium te kunnen zitten!"
Tranen in blauw
HUMO: Wie mogen jullie toelaten in die frontstage area?
Johan: "Alleen Schueremans en zijn adjuncten, de technici en de roadies van de optredende groep, plus een beperkt aantal journalisten en fotografen. En nog een hoopje Bekende Vlamingen."
Ben: "Dat gelukkig elk jaar kleiner wordt."
Johan: "Dan hebben we het vooral over de Paul Jambersen en Walter Grootaersen en ook sommige rockjournalisten die daar staan te kijken met zoveel blasé, met zoveel kontdraaierij en zelfgenoegzaamheid, dat ik er misselijk van word. Als je Arno bescheiden in de kant ziet staan, een en al aandacht voor een groep die optreedt, dat is me toch héél wat liever dan die gasten die vooral zélf willen gezien worden."
Ben: "Je vergeet de politici, Janneke."
Johan: "Ja, de politici met hun acte de présence! Dat is zo geloofwaardig als Iggy Pop die een bezoek zou brengen aan de Belgische senaat. Bullshit!"
HUMO: Jullie hebben tien edities op de wei gestaan en daarna negen edities frontstage. Hoe is het om van de wei naar die coulissen te gaan?
Johan: "Dat is een lichte desillusie, want je staat bijna oog in oog met die artiest. Er is geen kloof, geen hekken, geen tienduizend man die u scheidt, en dat is een ontluistering. De magie vanop de wei ben je ontegenzeggelijk kwijt. Maar in ruil krijg je wel een heel bevoorrechte plaats, en eerlijk, ik zou nu niet meer terug willen in die wei."
HUMO: Hebben jullie mooie herinneringen aan een moment waarop de hele wei is plat gegaan?
Johan:"Toen Lenny Kravitz in '93 voor de tweede keer naar Werchter kwam, zat ik toevallig met een ploeg van MTV in de mixtoren en tijdens "Let love rule" gingen 4O.OOO van de 6O.OOO armen in de lucht en die armen pakten mekaar vast en die begonnen heen en weer te zwaaien. En toen zei ik bij mezelf: hier is uwe Woodstock, Johan! Ik kreeg het helemaal warm vanbinnen. Dat was zo, zo ontroerend!"
Ben: "Bryan Adams in '88 en in de gutsende regen. Die gast heeft daar de set van zijn leven gespeeld, want het was koud, iedereen was nat tot op het bot, en hij kreeg die wei warm, hij kreeg die wei aan het dansen."
Johan: "Dat was één grote regenfuif. Wij herinneren ons ook allebei heel goed The Scene, openingsact in '93. Die speelden "Blauw", die eerste akkoorden gingen over de wei en ik heb mijn zonnebril op moeten zetten want ik begon gewoon te bleiten. En dat is geen gezicht hé, zo'n struise security die met zijn knuisten de tranen uit zijn ogen staat te wrijven. Ja, dat was zo'n golf van authentieke emotie tussen podium en publiek, dat was... een regenboog van warmte die daar gespannen werd en wij stonden daar middenin. Kijk, ik heb het wéér zitten zie, mijn haar komt weeral overeind op mijn armen!"
Thé Lau van The Scene © gie Knaeps
Ben: "Of neem The Pretenders('87). Die drummer Martin Chambers goot zijn drums vol water en elke keer als die op zijn vellen mepte, spoot daar een fontein uit die percussie, dat was zo memorabel, ja, toen had ik het ook zitten."
Johan: "Kunst is emotie. Ik ben een rockfanaat, maar ook een liefhebber van opera. En in die zalen wordt niet bepaald gejoeld, men blijft op zijn zetel, maar als zo'n uitvoering gedaan is, dan volgt daar zo'n ovatie en zo'n ontroering, dan merk je dat die mensen even hard zijn 'ingepakt' als zo'n massa op een festivalwei."
Sepultureluur
HUMO: Hebben jullie soms heimwee naar de kleinschaligheid van vroeger?
Johan: "Die kleinschaligheid wàs charmant. Ik herinner me trouwens één van de allereerste besprekingen in Humo waarin die reporter schreef dat hij zich via "een aantal negorijen als Wespelaar en Tildonk" naar Werchter begeven had! Maar het heimwee dat ik heb, is vooral een heimwee naar dat buiten slapen,dat pinten pakken met allerlei hippe vogels, dat is dus meer een heimwee naar een jeugdige onschuld die er niet meer is."
Ben: "Bij mij is er vooral een heimwee naar de programmering van vroeger, de kwaliteit van de affiche toen."
Johan: "Een affiche waarop de invloed van Humo heel goed merkbaar was. Dat was voor ons dik oké, want Humo was toen onze bijbel en Marc Didden onze profeet en Werchter de jaarlijkse hoogmis. Met achter dat altaar: een Warren Zevon,een John Cale,een Nick Lowe, Dave Edmunds, Rory Gallagher, Kevin Ayers !"
Ben: "The Kinks, Talking Heads, Dire Straits, Steve Miller, noem maar op! Dat is wat anders dan nu. Nu zeggen de meeste groepen op de affiche mij niks meer. Met de jaren ben ik ook steeds meer naar de roots van de rock-'n-roll gegaan, naar de country en de blues. Maar ik geef niet af, ik loop niet weg. Al die jaren dat ik security was, ben ik op mijn post gebleven en heb ik ALLE groepen aanhoord."
(deel van de cover van het boek “20 Jaar Torhout/Werchter, uitg. Icarus)
HUMO: Wat vonden jullie de laatste jaren nog de moeite?
Ben: "John Hiatt was fenomenaal goed, en Luka Bloom, Tragically Hip en Buffalo Tom waren ook zéér oké, en R.E.M. in '95 was fantastisch, en Neil Young met Booker T and the MG's in '93 was onvergetelijk, maar de rest - stijl Metallica / Sepultura -, dat is gort, dat is niet meer voor mij."
Johan: "Toen ik dertig was, dacht ik dat het generatieconflict mij nooit te pakken zou krijgen, maar op mijn 36ste ben ik daar niet meer zo zeker van. Pas op, ik kan Prodigy en The Chemical Brothers pruimen, die vibe van die dance-toestanden werkt bij mij ook aanstekelijk, maar veel van dat moderne gedoe pàkt me niet, rààkt me niet zoals een Bob Dylan of een Jackson Browne me kan raken. 't Is net alsof groepen als Metallica of zo'n opgeklopte razernij als Rage Against The Machine je alleen nog willen raken met hun geluidsvolume."
Nuchtere honden
HUMO: Hoe voelt het als alles gedaan is?
Johan: "Voor mij is die dag zoeff voorbij, en als het middernacht is, dan voel ik mij mistroostig. 't Is voorbij. 't Is gedaan. En dan die lege wei en die wind, plasticzakken en kranten die over mekaar tuimelen, die stillevens van een plasje kots naast een vertrappeld deken...after the deluge,hé."
Ben: "Ik ben dan doodop en ik wil alleen nog mijn bed zien. Alles bijeen zijn wij dan twintig uren in het getouw geweest."
Johan: "Hola, Benneke, maar eerst moeten we nog het terrein schoonvegen. Om 1.3Ou 's nachts is het ontruiming van de festivalweide. Met voorop Het Rode Kruis, in tweede linie de security, en in derde lijn de hondenclub. Met die drie opeenvolgende rijen kammen wij dan dat terrein uit op zoek naar zatteriken die nog tussen die mesthoop liggen, kwestie dat niemand wordt platgereden als daarna de vrachtwagens komen. Dus 1u3o, operatie Discussie met de Zattekloten! Die theewaters zijn makkelijk te vinden, hoe verder van het podium hoe zatter, en ze zijn ook heel makkelijk te herkennen aan hun taal, de Klinkertaal. Ik zeg bijvoorbeeld heel beleefd en heel beschaafd: Jongens! Het festival is nu al twee uren gedaan. Gelieve alstublieft het terrein te verlaten zoniet zullen de trucks over uw zatte botten rijden! Dat is toch een schone uitleg, niet! En wat antwoorden zij? Ei-ai-oe-ie-eu-aa-eu-oe-ie-ie! Allicht bedoelen zij: ik ga nog niet naar huis, bijlange niet. En dat blijft maar lullen, en dat blijft maar zwammen, en dat gaat maar door met zijn lamlendige vertragingsmaneuvers, ja'ai perdu mon frère, I have lost my brother! Waar is de wc mijnheer? Enzovoort, enzovoort."
Ben: "Alle drankstalletjes zijn al dicht, maar om halftwee staan ze nog met twintig bonnetjes te zwaaien. Ik moet bier hebben! Ik moet mijn geld terughebben!"
Johan: "Hier en daar is er ook een pol & soccer die nog het woordje 'fascist' kan uitspreken, en ja, dan moet je na twintig uren op je benen staan wel al je engelengeduld aanspreken om die gast niet op zijn gezicht te slaan. Dat is slenteren, schelden, slenteren, schelden en zo loop je honderden meters achter dat schorem aan. Die gasten die alleen maar naar het festival komen om te zuipen, dat is hét grote minpunt van die dag.Als dat ontruimen iets te tergend naar mijn zin verloopt, dan word ik kortaf: "Mannen! Als ge niet naar mij luistert, geen probleem! Maar denk eraan: na mij komt de hondenclub van Tildonk en die honden luisteren helemààl niet naar jullie! Enkelingen laten het dan zover komen, die wachten die hondjes dan op en die willen die hondjes dan over de kop aaien en die worden dan dubbel en dwars gebeten. Jodeldejodel!"
© gie Knaeps
Finale
Johan: "Is de ontruiming voorbij, dan gaan we naar de perstent, en dan komt de ontlading. Die tent is leeg, dat terrein is leeg, en alles is dan precies ineens van ons. En we drinken dan dikke pinten op de goede afloop, zo van wij hebben dat hier gedààn!, dankzij ons is het allemaal goed verlopen. En dan zijn wij allemaal dikke broers, security onder elkaar.
Nu zal ik u ook vertellen wat ik nog maar tegen zeer weinig mensen verteld heb. In 1985 zaten Ben en ik samen in Vak Z van de Heyzel... wij hebben het Heyzeldrama dus van nabij meegemaakt. Wij hebben mensen zien stikken, wij hebben blauwe mensen gezien."
Ben: "De gast naast mij kreeg een betonblok op zijn hoofd dat de helft van zijn gezicht wegscheurde. Ik heb die gast nooit meer teruggezien in het geharrewar."
Johan: "En wij hebben geholpen, wij kennen wat van EHBO, maar wij zijn op de duur gaan lopen omdat we het niet meer konden aanzien. En ik ben nooit meer naar een voetbalwedstrijd gaan kijken, maar het feit dat ik nu nog altijd security ben, heeft heel veel met die Liverpool-Juventus van 1985 te maken. En soms ben ik bang, soms heb ik schrik voor eenzelfde tragedie op Werchter, maar het loopt jaar na jaar veilig af, en dat is goed."
Nawoord: Ben was nog security tot 2004 (o.a. backstage en aan het gehandicaptenpodium). Johan is nu nog actief; sinds 2008 bemant hij de commandopost van de frontstage-security"ik volg alles op camera,ik zit in het oog van de storm, ik maak het festival van binnenuit mee en zodoende ben ik nu in de gelukkigste periode van mijn Werchterleven."
Morgen deel 2: “Kakman”, de pionier van de mobiele toiletten
Sidestage: een klein album van foto’s en memorabilia
T-shirt van de vroege editie 1978. Bij Ben thuis hangt dit T-shirt ingekaderd en achter glas. Uitsluitend te bezichtigen op Open Monumentendag. (Foto: Leo Hans)
Als jongeman kuste Johan de weide van Werchter alvorens ze te betreden. Hij spreekt van een Heilige Grond. En dus ook van zijn “paternoster met security-badges”.
Securitybadge editie 1991. Veiligheid betekende toen ook: een veiligheidsspeld. (Foto: Leo Hans)
Ben groet ‘s morgens de dingen. (Foto: Leo Hans)
Johan op de commandopost met achter hem de schermen van de camerabewaking. Hij heeft - ook dit jaar nog- ogen op zijn rug.