Hoe zijn we in tijdnood geraakt ? (3): het 'kopen' van andermans tijd (met o.a. de hondenuitlater en de ‘loopjongen’ voor je kleren)

Onlangs las ik dat de uitlaters van honden overbevraagd waren. Tijdens corona hebben nog eens extra 10.000 Belgen een huisdier aangeschaft. Vaak een hond, als gezelschap bij het vele thuiszitten en thuiswerken. Met de versoepelingen wordt het moeilijk voor de honden. Ineens is het baasje weg. En dus gaan ze blaffen of in de zetels bijten. En dus worden de honden-uitlaters meer en meer ingeschakeld.
Twintig jaar geleden werd nog gelachen met het uitlaten van andermans hond. En dat een fietser ons warm eten zou brengen in een rugzak, dat zagen we helemaal niet aankomen.

Ingescand uit Humo/ Kamagurka

"Het is maatschappelijk weer toegestaan om het jezelf wat makkelijker te maken. Hoe kan IK het naar mijn zin hebben. "

(Humo jan 2001) © Jan Hertoghs

Met tijd is het als met geld. Als je er een tekort van hebt, dan wil je d’r niks van verliezen, dan ga je ermee woekeren, dan ga je elke minuut in twee bijten. In Amerikaanse studies lees je dat het gebrek aan tijd de ziekte van deze tijd is. Dat de mens lijdt aan hurry sickness, dat hij een niet te overbruggen tijdtekort heeft en dat er zo’n sprake is van tijdnood dat men over time famine (tijdhongersnood) durft te spreken.
Het is een vreemde paradox: we hebben nog nooit zoveel geld en zoveel vrije tijd gehad en toch haast een flink deel van deze maatschappij zich te pletter. Nooit eerder in de geschiedenis zijn er ook zoveel boeken, artikels en voordrachten over de Tijd geweest als nu. Het moet dus zijn dat we op de drempel van een nieuw tijd-perk staan. 
In Parijs, Londen en de grote Amerikaanse steden bestaan ze al langer, in België zijn ze nog schaars, maar in Nederland steken ze al flinker de kop op: de comfortdiensten die een aantal huiselijke zorgen van je overnemen en je drukke bestaan een stuk makkelijker maken. Geen tijd om de hond uit te laten, wij gaan er wel mee rennen in het bos! Geen tijd om naar de kapper te gaan, wij sturen wel een barbier naar het bedrijf en je wordt geknipt in de middagpauze! Geen tijd om thuis op de loodgieter te wachten, wij zorgen wel voor een 60-plusser die in jouw plaats op de vakman wacht! 

“Uniek in Europa” is SwinxX, een bedrijf in Houten (bij Utrecht) dat twee jaar bestaat en bijna dertig van die comfortdiensten coördineert. Directeur van deze "tijdleenbank" is John Van Silfhout. Hij legt uit wat het is om te werken zonder rompslomp aan je hoofd. Don’t worry! Work happy!
Humo: Terwijl de werknemer achter zijn bureau zit, krijgt zijn auto een car wash. Maar hoe werkt het om een kapper, een schoenmaker en een kleermaker op kantoor te hebben?
Van Silfhout: « De schoenmaker komt niet op kantoor. Je brengt je schoenen naar een verzamelpunt in het bedrijf en dan worden ze binnen enkele dagen hersteld en teruggebracht. De kapper komt dan weer wel op kantoor en zijn agenda kan je raadplegen op een website. Je ziet dan dat hij op donderdag in je bedrijf is en dan stip je het moment aan dat je wil langs komen. Een kleermaker komt natuurlijk niet zo vaak langs als een kapper, maar als er vraag is naar maatpakken, dan komt hij.
Humo: Vind je dat niet gek dat een kleermaker op kantoor een bediende staat op te meten? 
Van Silfhout: « Waarom zou ik? Het is toch leuk dat die man langskomt en dat je zelf niet op pad moet gaan om een goeie kleermaker te vinden. Want dat zoeken kost je makkelijk een halve dag en als je dan een vakman vindt, moet je weer een afspraak maken en ben je gelijk weer een halve dag kwijt. Hier worden je maten genomen en de stof gekozen, en kan je gelijk weer lékker aan het werk. Het is tijdwinst en tegelijk pure verwennerij als je zo’n gepersonaliseerde service kan krijgen zonder dat je één verplaatsing moet doen.
Humo: Jullie hebben ook een professionele masseuse, ideaal om de stijve nek of de pijnlijke rug te behandelen.
Van Silfhout: «Of gewoon om je energie te geven bij het begin van de dag. Meestal gebeuren die massages in een aparte ruimte, maar als je niet weg kan van je werkplek zal ze die massages ook aan je bureau doen. Je ziet: werken en ontspannen kunnen wel eens goed samengaan!
Humo: In een Amerikaanse documentaire zag ik een klusjesman een schilderij ophangen in een huis. Man en vrouw waren op het werk en hadden tijd noch zin in die klus.
Van Silfhout: « Dat kan bij ons ook. En schilderijtje ophangen of de deurbel repareren; meestal laat men wel enkele klusjes bij elkaar komen. En als de mensen tijdens die klus niet thuis kunnen of willen zijn, dan hebben wij de manus-van-alles-service. Dat zijn geselecteerde senioren - betrouwbare zestigplussers met een bewijs van goed gedrag- die op je huis passen terwijl de loodgieter je boiler herstelt of terwijl er een bankstel of boodschappen geleverd worden.    

© Jan Hertoghs

Humo: De honden-uitlaat-service “Walk the dog” kost 150 gulden voor een “tien-ritten-kaart”: tien uitjes dat je hond wordt meegenomen “voor een uur lekker lang rennen in het bos!” Wie zijn die mensen die achter die hond willen hollen ?
Van Silfhout: « Dat zijn deels senioren of dames en heren die van hondengezelschap houden en die vanuit die liefhebberij een bedrijfje hebben opgericht. Over heel Nederland kunnen we intussen al op zestien regionale honden-uitlaat-services rekenen.
Humo: Dat moet toch een geweldige organisatie vragen om al die mensen te dirigeren naar de juiste locaties én de afgesproken tijdstippen.
Van Silfhout: « Die organisatie lukt omdat we het in grote mate geautomatiseerd hebben. Vroeger zaten we met een bloc note bij de telefoon om alles te noteren, nu kijkt de klant zelf op internet als hij een dienst nodig heeft. En als de leverancier niet beschikbaar is, dan piept de computer om te zeggen dat je naar een andere datum of tijdstip moet uitwijken. Eens de afspraak per computer gemaakt is, wordt er door de leverancier altijd teruggebeld of gemaild om de service te bevestigen.   

De terugkeer van het huispersoneel
Humo: Wie zijn jullie klanten?
Van Silfhout: « Zo’n zestig bedrijven en dat varieert van grote IT-bedrijven zoals IBM met honderden werknemers tot kleine start ups met drie werknemers. Die grote doen het om hun mensen aan zich te binden en die startende bedrijfjes gebruiken het om hun ‘pioniers’ iets extra aan te bieden. In beide gevallen komt het erop neer dat de baas een  uitkomst biedt als zijn werknemer een keer in tijdnood zit. Daar waar je het normaal gezien zelf maar moet zien op te lossen, zegt de baas nu: ik ben iemand die begaan is met het werk én met de vrije tijd van mijn werknemers. En dat wordt geapprecieerd. 
Humo: Wat zijn de nieuwste services die erbij gekomen zijn?
Van Silfhout: « De chauffeur-service. Als u en ik besluiten om de avond gezellig borrelend door te brengen en het wordt laat en we hebben teveel op, dan zou je normaal een taxi bellen, maar omdat je dan de volgende dag met die klus zit om je auto weer op te halen, komt er nu een chauffeur die je in je eigen wagen naar huis voert. Dat is een dienst die door studenten is opgezet. Verder hebben we nog de boodschappenservice: als je voor elf uur je boodschappen bestelt, worden die voor vijf uur op het werk geleverd (of later thuisbezorgd). En er is ook een interieur-adviseur op komst.     
Humo: In feite leeft u het leven van anderen door al die huiselijke besognes voor uw rekening te nemen. Horen sleur en beslommeringen dan niet bij het leven?! Het leven kan toch niet puur fun zijn?! En je bestaan kan je toch niet uitbesteden aan een ander ?!
Van Silfhout: « Het is zeker niet zo dat mensen hun hele leven moeten outsourcen bij ons. Het gaat erom dat mensen hun tijd en leven zelf kunnen inrichten en wij bieden alleen maar een uitkomst als je het te druk hebt. Of als je geen zin hebt. Mensen besteden ook niet al hun boodschappen uit, nee, ze besteden alleen maar die boodschappen uit die ze niet leuk vinden.
Humo: In wezen is het de terugkeer van het huispersoneel, van de meiden en de knechten, met dit verschil dat ze nu niet aan één huis gebonden zijn.
Van Silfhout: « Het is maatschappelijk opnieuw toegestaan om het jezelf wat makkelijker te maken, het màg  weer om rijk te zijn en om daarvan te profiteren. De sociale en maatschappelijke druk om ook rekening te houden met de minder fortuinlijken valt weg; er is een stuk collectiviteit en solidariteit verdwenen. Men denkt veel meer “hoe kan IK het naar mijn zin hebben?” dan “wat zullen de anderen daarvan denken?” Die anderen, die moeten het ook maar zien te maken. In de jaren zeventig en tachtig had je dit systeem nooit kunnen verkopen, nu is er geen enkel probleem. 

© Jan Hertoghs

Humo: De mobiele masseuse zit in het pakket, maar hebben jullie ook psychologen in dienst?
Van Silfhout: « We hebben een specialist die burn-out opvang doet van mensen die hun job spuugzat zijn. Die werkt al een tijdje mee en die haalt goeie resultaten. We hebben ook een vertrouwenspersoon die jonge managers bijstaat. Want in veel van die nieuwe economie-bedrijfjes zitten jonge twintigers - late pubers zeg maar- die moeten gehoorzamen aan jonge managers van dertig jaar. Dat geeft wel eens problemen omdat die jonge chefs de wijsheid en de ervaring missen van het leiding geven. Vandaar die vertrouwenspersoon die hen kan bijstaan.     
Humo: Jullie halen de kappers op de kantoren, maar is het niet beter om de mensen wat meer autonomie te geven over hun tijd zodat ze zelf naar hun buurtkapper kunnen gaan? 
Van Silfhout: « Het zal niet of kapper-op-kantoor of meer vrije tijd thuis worden, het zal én én worden. Dat de kapper op kantoor komt en dat de werknemer zelf beslist op welke tijdstippen hij thuis of op zijn werk wil zijn: zaterdagmorgen zal hij willen werken maar woensdag zal hij met de kinderen naar de zoo willen gaan. Ik voorzie een enorme vrijheid op dat gebied: dat mensen hun werkomstandigheden gaan inrichten naar hun eigen behoeften en niet naar de behoeften van de baas. Het is toch waanzin dat mensen anderhalf uur in de file staan om nadien anderhalf uur e-mails te beantwoorden. Dat kan je toch beter thuis doen om nadien op je gemakje naar je werk te rijden?! Dan zijn we op die manier een hoop filerijders kwijt. Maar zover is het nog niet omdat werkgevers nog teveel willen dat hun werknemers om negen uur onder hun ogen verschijnen. Maar het verandert. Nu al heb je sollicitanten die meteen zeggen dat ze op maandagvoormiddag, woensdagnamiddag en vrijdag thuis willen werken.    

Humo: Is die nieuwe ‘vrijheid’ geen luxe die alleen is weggelegd voor werknemers die al in de goedbetaalde sectoren werken? 
Van Silfhout: « In bedrijven waar mensen aan de lopende band staan zal er inderdaad niet vlug aan uurroosters getornd worden, maar ook daar zie ik dat werkgevers begaan zijn met de vrije tijd van hun werknemers, want ook zij doen een beroep op ons om voorstellen te ontwerpen.
Humo: Straks moeten bedrijven nog tegen mekaar gaan opbieden om personeel te lokken of in dienst te houden. Elk bedrijf gaat dan zwaaien met zijn premies, maaltijdcheques, voetbalabonnementen én comfortdiensten.
Van Silfhout: « Maar dat doen ze toch al?! Je hebt toch bedrijven die radio- en tv-commercials maken om te zeggen hoe leuk werken het bij hen is. Vroeger was werk een noodzakelijk kwaad en je geluk lag in je vrije tijd. Nu is die grens aan het vervagen: vrije tijd kan leuk zijn, maar werk kan ook leuk zijn. Ik denk dat nu meer mensen de mogelijkheid hebben om een werk te doen wat ze leuk vinden. En als daar al eens wat meer tijd in kruipt, als dat al eens ten koste van een stuk van je avond of van je weekend gaat, dan vindt men dat minder erg. Omdat men er meer plezier aan beleeft. Dat geldt niet voor de grootste groep werknemers, maar ik zie het toch overal groeien.
Wat wij doen, is dat we dat werken ook leuker maken. Kijk hoe wij begonnen zijn. Mensen hadden het druk en dus boden we een service aan om die tijdnood op te lossen. Maar al vlug pakten bedrijven ermee uit dat ze van onze diensten gebruik maakten waardoor die bedrijven een extra quality kregen. Zo van: hier wordt niet alleen over werk nagedacht maar ook over de inrichting van dat werk in je leven. En die bekommernis zet zich overal door en dat vind ik een heel interessant maatschappelijk fenomeen om van nabij mee te maken.” >

© Jan Hertoghs

De kleren maken de koper
Zo heeft ook de 29-jarige Carla Beijsens haar werk gevonden. Beijsens is sinds een jaar personal shopper van vrouwen- en mannenkleding. Als mensen geen tijd en/of geen zin hebben om de klerenwinkels af te lopen, dan doet Carla Beijsens dat voor hen. 
Beijsens: « Ik kreeg het idee voor mijn bedrijfje van een vriendin die liep te klagen dat het zo moeilijk was om kleren te kopen, en dat het winkelen an sich niet leuk meer was. Of het nu een zaterdag, een koopzondag, of een koopavond is, altijd is het druk, altijd zitten de wegen vol, en ook in de winkels moet je wachten tot iemand je helpt, wachten tot je in het pashokje mag, wachten tot je betalen kan aan de kassa, wachten op een bestelling als ze je maat niet meer hebben, en dat was haar een gruwel geworden. Als ik wat rondkeek, zag ik dat iedereen hetzelfde probleem had: mensen hebben te weinig tijden winkelen is in vele gevallen een stresserende bezigheid geworden. Zowel in de stad als in de grote shopping centra. 
Humo: Bestond personal shopping al niet langer in het buitenland?
Beijsens: « Toen ik al bezig was, hoorde ik dat de grote warenhuizen van Londen, Parijs en New York al langer van die ‘personal shoppers” hebben. Met dat verschil dat die shoppers meestal voor één warenhuis werken terwijl ik zowel in de warenhuizen, de confectieketens als in de particuliere kledingzaken mijn kleren ga zoeken.
Humo: Hoe komen klanten in contact met jou?
Beijsens: « Meestal via internet en dat heb ik ook het liefst. Als mensen me telefoneren en een brochure vragen, zeg ik dat alles op internet te vinden is. Dat is mijn filter, klanten die geen internet hebben, zijn allicht mijn klanten niet. Dat klinkt cru, maar ik ga ervan uit dat als ze niet mee zijn met die nieuwe communicatie, ze ook niet klaar zijn voor deze new economy. Eens ze zich op mijn website gemeld hebben, bel ik ze op en maak ik een afspraak voor een intake-gesprek: dan kunnen we praten over hun smaak en hun kleedverleden.
Humo: Als klanten bellen of mailen wat ze nodig hebben, hoe snel breng je dat dan?
Beijsens: « In het weekend ga ik erachter aan en in de week daarop zal ik het ‘s avonds thuis leveren zodat de klant het kan passen.  

Humo: Zijn je klanten alleen vrouwen?
Beijsens: « Nee, het zijn zowel mannen als vrouwen, zowel alleenstaanden als samenwonenden, zowel mensen mét als mensen zonder kinderen en hun leeftijd varieert van 25 tot 60 jaar. Eén ding hebben ze wel gemeen: ze hebben weinig tijd en/of weinig zin om te winkelen. Bij de mannen is het meer geen zin hebben en bij de vrouwen is het meer geen tijd hebben. Kijk, mijn klanten willen er wel goed uitzien, maar tegelijk vinden ze die aanschaf zoiets futiels dat ze er niet veel tijd in willen stoppen. Hun idee is: rot maar op met alle drukte, ik laat Carla gaan, en ik kan terwijl lekker wat anders doen.  
Ik heb intussen zo’n vijfenzestig vaste klanten en mijn cliënteel situeert zich tussen de bovenste laag van de middenklasse en de onderste laag van de elite. De grote massa koopt niet bij mij, en de miljonairs ook niet; die vinden het leuker om een keer in Londen, Parijs of New York te gaan shoppen. 

Humo: Heb je al in België geprospecteerd?
Beijsens: « Nee, maar ik denk dat ik vooral klanten rond Brussel zou vinden. Daar zitten toch het Europese Parlement en de meeste van de grote multinationals, ik denk dat ik daar wel een potentieel zou hebben van mensen die al een stuk van de wereld hebben gezien en die dus ontvankelijker zijn voor een nieuwe service als deze. >

Ingescand uit Humo/ ill Wim Schamp

Humo: Verlies jij veel tijd als je van de ene winkel naar de andere rusht?
Beijsens: « Ik begeef me in de volle drukte van het weekend met alle problemen vandien: wachten tot iemand me helpt, wachten aan de kassa en wachten op een bestelling als de maat niet voorhanden is. Om niet nog meer tijd te verliezen bereid ik me goed voor: ik stel een route op zodat ik zoveel mogelijk winkels kan doen in zo min mogelijk tijd. Winkelen is geen fun voor mij, het is mijn beroep en het is keihard sjouwen met zakken die vele kilo’s wegen.
Humo: Laat je je per uur of per kledingstuk betalen?
Beijsens: « Nee, de klanten nemen een abonnement van vijftig gulden per maand (25 euro), en voor elke maand dat hun abonnement loopt, mogen ze me zoveel oproepen als ze willen. Met dat abonnement zijn ze ook niet verplicht om iets te nemen, als ze de gekozen kleren niet goed vinden, breng ik alles terug en ga ik nog een keer.
Humo: Dan kan het zijn dat je voor eenzelfde broekpak tien keer terug moet omdat het niet goed is?
Beijsens: « Als dat moet, dan moet het. De klant is koning. Hij moet tevreden zijn.
Humo: Als klanten alleen maar een jeans bestellen die ze in feite overal kunnen kopen, doe je dat dan?
Beijsens: « Geen probleem! Jeans, t-shirts, ondergoed, handtassen, sjaaltjes, mutsen, ik koop àlles. 
Humo: Maar jou laten lopen voor één stuk… Denk je dan niet: dat hadden ze zelf wel kunnen doen?!
Beijsens: « Als dat één keer gebeurt, is dat niet erg, maar als ik merk dat mensen mij alleen maar zien als een slaafje of een loopjongen, dan haak ik af. Anderzijds heb ik veel klanten waarmee ik een goeie relatie heb en die mogen me ook veel vragen: “Nou Carla, ik kwam daarstraks voorbij de etalage van X gelopen, en ik zag daar een mooi bloesje hangen, maar ik had geen tijd, kan jij dat voor me gaan halen?” Nou, prima hoor, geen enkel probleem. 
Humo: Zij zijn er voorbij gelopen! En jij moet het gaan halen! Dan moet je toch een onderdanig karakter hebben om al die willen en grillen van klanten in te lossen?
Beijsens: « Het is dienstverlening en dus sta je de volle honderd procent in dienst van de klant. Je moet er echt van kunnen uitgaan dat die klant zich nauwelijks om je harde zoektocht bekommert. Die klant ziet al je hindernissen niet, die ziet alleen maar of jij wel de juiste stukken hebt meegebracht.  
Humo: Ga je zover dat je d’r andere boodschappen bij doet? Als mensen vragen om zeep, parfum of een cadeautje voor de kinderen, breng je dat dan ook mee?
Beijsens: « Jazeker! Als de klant dat wil, dan doe ik het. De bekommernissen van mijn klanten gaan trouwens alsmaar verder. Ze willen niet enkel weten wat ze aan moeten, ze willen ook weten hoe ze er best uit kunnen zien. In het zakenleven, in hun privé-leven of als ze naar een feest gaan. Ik krijg steeds meer vragen wat hun complete look betreft en in de nabije toekomst ga ik daarom samenwerken met een beauty consulente, een styliste en een experte in haarkapsels. Met die drie medewerkers kunnen klanten dan een volledige restyling bekomen. >             

© Jan Hertoghs

Humo: Moeten de klanten je vooraf betalen?
Beijsens: « Ja, we spreken een budget af en dan krijg ik het geld. En meestal kom ik toe met dat budget, soms heb ik nog geld over. Het is een kwestie van vertrouwen. Zij moeten erop vertrouwen dat ik dat geld effectief heb uitgegeven, maar ik heb hun vertrouwen ook nodig want soms geef ik voor een paar duizend gulden kledij af en dan hebben ze vierentwintig uren om dat te passen, en dan moet ik ook hopen dat ze die kledij niet echt gaan gebruiken of per ongeluk beschadigen. Want zij moeten dat kledingstuk nadien misschien niet hebben, maar ik moet er wel mee naar die winkel om hùn geld terug te krijgen. 
Humo: Vinden winkeliers het niet vreemd dat je kleren komt ‘kopen’ voor een ander en dat je die kleren soms enkele dagen later terugbrengt en het geld terugvraagt?
Beijsens: « De kleinere zaken staan soms nog argwanend, maar de grote ketens vinden het al heel gewoon. Ik ben ook niet de enige, ik begin meer en meer concurrentie te krijgen
Humo: In wezen zijn al die comfortdiensten het antwoord op een gigantisch luxeprobleem. Mensen hebben geen tijd of zin om te winkelen omdat de wegen vol auto’s en de winkels vol klanten zijn. Maar die drukte is er natuurlijk omdat we het geld hébben om al die auto’s te kopen en langs al die winkels te gaan.
Beijsens: «Het is inderdaad een luxeprobleem dat voortvloeit uit deze welvarende consumptiemaatschappij. En ik weet ook wel dat er mensen zijn die het moeilijk hebben met diensten zoals die van mij. Mijn moeder heeft me al een paar keren gezegd: “Winkelen?! Dat doe je toch zelf!” Maar ja, we leven nu eenmaal in een land met een hard draaiende economie en daar moet je eerder positief gebruik van maken dan negatief tegenaan kijken. Trouwens, als zo’n personal shopper je niet zint, dan bestel je maar kleren via postorder of e-mail, dat kan ook, en dat is toch ook het mooie aan deze tijd: dat elke mens zoveel keuzes heeft.
Humo: Sommige mensen vinden dit een harde tijd waarin je hard moet presteren.
Beijsens: « Het is een tijd van hard werken. Vroeger werd een bediende met rust gelaten op kantoor en had hij zelfs de tijd voor lange lunches en koffiepauzes. Die tijd is voorbij, want iedereen kan je nu per telefoon, fax of e-mail bereiken en er wordt constant beroep op je gedaan. Mensen willen een snel antwoord van je, mensen willen een snelle beslissing van je. Alles draait om snelle communicatie tegenwoordig. En we leven in een snelle samenleving. Wie niet snel is, komt niet vooruit. Wat ik vandaag niet doe, dat doet een ander in mijn plaats. Mensen zeggen me: vorig jaar had ik ook het idee om personal shopper te worden, en nu ben jij ermee begonnen! Dan denk ik: so what? Dan had je toen maar moeten beslissen om ermee te beginnen. Nu ben je te laat. Zie je, zo is deze tijd. 
Het is ook wel een egoïstische tijd. Iedereen blijft heel dicht bij zichzelf, iedereen denkt heel veel vanuit zichzelf. En waarom ook niet? Het is verdomme wel joùw leven! En als de tijd die je bemeten is erg schaars is, waarom zou je hem dan niet aangenaam besteden door onder andere beroep te doen op die comfortdiensten?! Het mooie aan deze tijd is dat mensen in staat zijn om keuzes te maken. Zo van : ga ik vervelende dingen doen of ga ik leuke dingen doen? En als ze de vervelende dingen uit de weg willen gaan, dan is er een alternatief. En dat is toch mooi dat je op die manier je leven en je tijd kan inrichten.  

Deel 4: tijd willen winnen in de 24/24-maatschappij