Mei is dé huwelijksmaand. Maar corona heeft daar zijn schaduw over gedrapeerd. Enkel de twee getuigen mochten aanwezig zijn op de plechtigheid. Ouders en familieleden moesten volgen op het videoscherm. Sinds vorige week is die regel versoepeld: dertig aanwezigen mogen erbij zijn in het gemeentehuis. Daardoor worden minder trouwerijen afgezegd, zelfs al zijn de kerkviering, of de receptie en het feest nog altijd uitgesloten.
Voor de huwelijksfoto's is het nu een uitgelezen tijd, aldus een krantenartikel: op de historische plekken staan nu minder auto's en minder toeristen die in het beeld lopen.
Aanleiding genoeg voor deze reportage over de huwelijksfotografen.
Uit Humo mei 1995 ingekort en bewerkt ©Jan Hertoghs

**Ingescande foto uit Humo/ Herman Selleslags**

“Voor goeie foto’s moet je een beetje verliefd zijn op de bruid.”

In België zijn naar schatting zo'n 3 à 4000 beroepsfotografen (annex zwartwerkers) : daarvan zal een groot deel dit voorjaar weer de camera's omgorden om met rijst in de haren huwelijksfotografie te verrichten. Humo interviewde vijf fotografen die samen al zo'n tweeduizend huwelijken op de soms erg gevoelige plaat hebben vastgelegd. Zij hebben met de jaren de woorden rozengeur en maneschijn al lichtjes anders leren uitspreken.

9.15: Een kerktoren met een parking. Een man op sloffen haalt een brood. In dit zaterdagdorp in de Zuiderkempen ben ik op weg met fotograaf Karel. Het huis van de bruid is makkelijk te vinden: een bierton-brievenbus met een wit lintje rond de buik en een bestelwagentje met bloemen voor de deur. Ik word voorgesteld als de "assistent voor vandaag" en we maken kennis met bruidje Carine en haar familie. Moeder speldt met nerveuze vingers orchideeën op kragen en revers, de kleedster heft haar stoomstrijkijzer, Carine tilt haar witte jurk op de strijkplank, en dan arriveert al de eerste plezante nonkel die met een effen gezicht in de sofa gaat zitten, ‘k heb tijd, eens zien of er iets op tv is ?!
Vijf minuten later belt Eric de bruidegom die almeteen bedankt wordt, hij heeft het schoon weer meegebracht! En ook nog een heel pak familie natuurlijk waaronder het bruidsmeisje Charlotteke dat al in de schaal met pralines grijpt, maar alleen een droog koekje krijgt, "anders heeft ze seffens een chocobaard". Een tante gaat rond met sherry en fruitsap, de plezante van dienst neemt gretig een glas: "Ge kent mij hé, ik slaag alleen maar vliegen af!"
Karel vraagt om een familiefoto rond de zetel met de hoogbejaarde vava, hij zal eerst tot drie tellen "en dan roepen jullie allemaal whisky in plaats van cheese." Zoiets moet hij maar één keer zeggen natuurlijk: Ik mag gene whisky. Mag ekik champagne zeggen!?" En ook: "Als wij whisky zeggen, dan zijn wij subiet allemaal zat!" Ik voel me al danig op mijn gemak: waar een gemeenplaats is, daar ben ik als een kind aan huis.

HUMO: Is de aankomst van de fotograaf altijd een blijde inkomst?
Jan: "Ja, ze zijn blij als je binnenkomt. En opgelucht! Ha, de fotograaf is er! Je ziet ze denken: weeral een zorg minder, weeral een punt dat we van ons lijstje kunnen schrappen."
Marc: "Ik kom altijd binnen met een lichte scherts. Om het ijs te breken en om stoom af te laten af. Immers, die mensen hebben meerdere zenuwslopende maanden achter de rug met een hele sleep aan beslissingen: waar gaan we wonen, wat zetten we op onze huwelijkslijst, hoeveel mag het feest kosten, wie mag er komen, enzovoort. Je merkt dat, iedereen loopt op eieren, een verkeerd woord is gauw gezegd, en dan is een beetje humor zeker zo welkom als een eerste glas champagne."
Karel: "De spanningen die er 's morgens zijn, zitten soms ook dieper. Het is merkwaardig hoe vaak men op die ochtend een aantal familiale situaties probeert te officialiseren - zus is er met haar nieuwe verloofde, gescheiden schoonbroer heeft een nieuwe vriendin- of ook, dat men oude vetes probeert bij te leggen. Zo heb ik een bruid haar broer weten uitnodigen die van haar vader het huis niet meer binnen mocht. Die jongen komt aan, die vader schiet in een colère, wijst hem de deur, hij probeerde nog via de achterdeur binnen te komen, maar die vader vloog vechtend bovenarms op zijn zoon, die bruid wéénde, wéénde, ja, da's een triest begin, hé."
Frank: "Of een schoonzus die haar man een enorme wafel tegen zijn oren verkocht toen ze ontdekte dat haar kerel al heel de morgen stiekem zat te drinken in het achterschuurtje. Ook niet mals als start van de dag."
Marc: "Een heel bijzondere onderhuidse spanning is er ook wanneer je een intellectuele familie ziet arriveren in een huis waar het enige boek een telefoonboek is. De ene familie is zeer gereserveerd, de andere heeft ontzettende schrik om de dingen fout te doen. Plus de vele ongemakkelijke stiltes, want waarover moeten die families in godsnaam praten?
Ik heb ook al enkele keren rijk met arm zien trouwen, en dat gaat meestal met minder problemen. Op één keer na dat de rijke bruidegom weigerde om zijn bruid af te halen in haar zeer bescheiden ouderlijk huis. Hij had in zijn kennissenkring een mooier huis-met-tuin gezocht en die ouders van de bruid zijn dus in een vreemd huis gaan zitten om beide families te ontvangen."
HUMO: Is er soms al ruzie tussen de partners?
Marc: "Dat is zeldzaam, maar er was die keer dat de bruidegom 's morgens amper zijn bruid wilde vastpakken voor de foto en als ik hem vroeg haar te zoenen, drukte hij een kus achter haar oor. Die twee keken mekaar zelfs niet aan, en waren dan ook binnen de twee maanden uit elkaar. Een ander stel heeft het zelfs maar een maand uitgezongen. Hun album ligt hier nog, ze zijn het niet komen halen."
Vera: "Mijn record is 's avonds op een feest komen, de twee families lijnrecht tegenover mekaar zien staan, stoelen door de zaal zien vliegen en diezelfde avond nog vernemen dat het koppel gaat scheiden!"
Marc: "Alles kan op zo'n ochtend. Komt een bruidegom bedeesd binnen met zijn boeketje, ik vraag zachtjes of hij zijn bruid een kus wil geven, je staat daar bovenop met een zware zoomlens en ineens begint die gast dat kind een tong te draaien, (knijpt ogen dicht), dat komt hard aan op een nuchtere maag!"

HUMO: Zie je nog veel zwangere bruiden?
Marc: "Je ziet het de laatste jaren alsmaar minder, maar als de bruid zwanger is, dan zie je het wel meteen. Ze houdt haar boeket opvallend voor haar buik en je weet, die zal ik maar niet "en profil" nemen. ."
Jan: "Plezierig vind ik het wanneer één deel van de familie dat nog een beetje wil wegstoppen, terwijl het andere deel voluit grapjes maakt: "Allez, Wendy, trek je buik in voor de foto!"
HUMO: Zijn er ongelukkigen die zich die dag overslapen?
Marc: "De meesten zijn al ùren wakker, maar één keer hebben we de bruidegom uit zijn nest moeten halen, die was zo zat als honderdduizend man. Ze moesten 'm ook nog naar de kapper slepen en toen hij daar in de zetel zat, kotste ie alles onder."
Jan: "Ik heb een bruid ooit zien wachten op haar jongen, sjieke familie, sjieke villa, sjieke traphal en helemaal bovenaan zat ze te wachten, zittend op de trap, in haar prachtige kleed, benen en knieën nonchalant uit elkaar, ongegeneerd een sigaretje paffend, asbakje een trap lager, prachtig!, een scène uit een film noir, maar ik mocht haar zo niet fotograferen. Niet getreurd, achter hun villa was een bos, daar hing een dikke flard ochtendnevel, héél sprookjesachtig, en daar wilde ze wel poseren. Ik neem een paar foto's, ik laat ze nog een paar stappen achteruitgaan en ineens rààkt ze met haar kleed een boom, een groen uitgeslagen boom, en dat witte kleed krijgt ineens een grote groene streep. Zij nam het sportief op, maar haar moeder was in àlle staten! Zeker nadat ze dat groen met water had willen wegwassen: hoe meer water ze gebruikte, hoe groter die vlek werd! Verschrikkelijk! Dat meisje is zo getrouwd, en heel de dag, overal waar ik stond, hoorde ik die moeder tegen steeds weer nieuwe kennissen zeggen:" 't Is de fotograaf, hij heeft haar tegen een boom gezet" Alsof ik haar ontmaagd had!"

Wit brood op de plank
HUMO: Iedereen bidt en smeekt die dag om zon. Jullie ook?
Jan: "Voor de familie is slecht weer een ramp, maar ik heb liever een grijze hemel dan een blakende zon omdat de kleuren dan veel dieper, veel natuurlijker zijn. Dat kan je natuurlijk niet zeggen tegen die stralende familie die blij is met zoveel zon, want zij komen U zeggen: " Ge hebt chance hé, zo'n schoon weer!" En ik moet dan antwoorden: "Ja, dat heb ik speciaal voor u meegebracht!" (lacht)
Zeg maar ja tegen het leven

1O.3O: Als de laatste familieleden suitegewijs zijn ingestapt in de gehuurde Mercedessen-met-wit-lintje, scheert de fotograaf door nieuwbouwwijken en over zeshonderd verkeersdrempels naar de dorpskern om de kolonne voor te zijn en de aankomst voor het gemeentehuis niet te missen. In de "trouwzaal" laat de burgemeester iedereen plaatsnemen en de manier waarop hijzelf voluit in de zetel gaat zitten, zegt genoeg: als mijnheer pastoor straks één uur mag volpraten, dan mag hij toch ook wel een half uur zijn zeg hebben, zeker. "Carine en Eric, -'t is allebei met een C zie ik, dat is gemakkelijk- ge zit hier nu wel stil voor mij ..., maar stààt ge er ook bij stil dat ge hier maar één keer in uw leven komt?!... Ik zou maar ja zeggen, want straks moet ge ook JA zeggen, hé". En zo gaat ie op zijn elan verder bij het voorlezen van een aantal artikelen uit het huwelijksrecht ("een paar ouwe wetten uit achttienhonderd en centiemen") waarna hij bruid en bruidegom aanspoort om de gulden middenweg te volgen naar het huwelijksgeluk:" De gulden middenweg, zult ge zeggen, waar is die ergens? Wel, Carine en Eric, 't is vandaag omleiding in de gemeente, overal staan er wegwijzers, de mensen moeten een beetje zoeken, en zo is dat in 't leven ook, die middenweg, die moet ge zoeken."
Dan is het tijd om mekaar het ja-woord te geven, wat door de burgemeester ingeleid wordt als "Dit is een kwis en op alle vragen moet ge "ja" antwoorden. Of om het met de actualiteit te zeggen: het is niet moeilijk, het is gemakkelijk!" Aan de muur blijven Albert en Paola onbewogen.

Marc: Elke burgemeester zal op zo'n heuglijk moment en met zoveel heuglijke kiezers in zijn nabijheid die buitenkans aangrijpen en flink de populaire Charel uithangen. Met alle clichés vandien. Zo worden er nog altijd grapjes gemaakt over de witte bladzijden in het trouwboekje en "over al de kindjes die zeker nog gaan komen".
Er is ook een burgemeester van wie ik de speech woord voor woord van buiten ken. Heb ik te maken met een goedlachse familie, dan ga ik tussen hen in staan en souffleer ik hardop alle zinnen van de burgemeester vóór hij ze uitspreekt (lacht)
HUMO: Zijn er kandidaten die zich plots bedenken en nee zeggen?
Vera: "Ik heb al meegemaakt dat ze een uur van tevoren het hele huwelijk afzegden omdat er 's morgens een grote ruzie over geld was geweest. Het feestmaal hebben ze naar het nabije rusthuis gebracht."
Marc: "Sommige bruidegommen wachten opzettelijk lang met "ja" zeggen of ze doen alsof ze nee gaan zeggen en zeggen dan: nnnnn...jà!, maar dat is meestal voor een weddenschap. Ik heb wel een meisje geweten dat pas getrouwd was voor de wet en ineens de kerk niet wilde binnenstappen. Ze was Getuige van Jehovah, ze had dat altijd verborgen gehouden voor de buitenwereld en zo ineens, op de stoep van de kerk, kreeg ze het niet over haar hart om binnen te gaan. Je had die suite moeten zien, die stond aan de grond genageld!"
Jan: "Ik heb nog nooit iemand "nee" horen zeggen, maar het merkwaardige is dat het toch in de achterhoofden van de familie speelt, want bij het "ja" voel ik altijd een lichte zucht van opluchting door de rijen gaan. Je zal ook altijd zien dat de moeder op dat moment begint te schreien, wat toch ook een teken is dat er spanning is weggevallen."
Marc: "Wat wij wel merken, is dat zowel de burgemeesters als de pastoors veel pessimistischer zijn in hun preken. Vroeger wilden ze nogal eens leuteren over De Grote Liefde en Het Grote Geluk en nu is het De Grote Liefde met een grote Maar geworden. Zonder het woord echtscheiding uit te spreken, laten ze toch horen dat het tegenwoordig "niet allemaal rozengeur en maneschijn is" en dat veel huwelijken te kampen hebben met ongeluk of tegenslag".
Frank: De zogenaamde "hevige storm voor uw kleine bootje"!
HUMO: Bij het buitengaan van gemeentehuis en/of kerk worden er vaak erehagen gevormd door de collega's van het werk of de vereniging waar bruid of bruidegom deel van uitmaken. Ik heb al erehagen van vrachtwagens, ambulances, scouts, cowboys én Indianen gezien.
Vera: "Of wielertoeristen die allemaal één wiel omhoog steken."
Marc: "Of rijkswachters met geheven sabel die de bruid in het voorbijgaan een tik op de kont geven. Dat moet zo, schijnt het."
Jan: "Klopt. Met een matrak heb ik ze het nog niet zien doen."
Laat de honden tot mij komen
11.OO: Omdat het maar vijftig meter is tot de kerk, wordt die afstand uiteraard met de auto afgelegd. Voor het portaal heeft al menig vrouwvolk de hand voor de mond geslagen. Amai, zie wat een décolleté, dat kind zal wel kou hebben. - Of juist niet, hé Rita. De huwelijksmis is de klassieke mix van teksten in gecopieerde misboekjes en verzoekplaten uit vervlogen jaren (lees: Suzanne van Herman Van Veen). De aanwezigen - op enkele rondslingerende kleuters na- zitten stil als gebeiteld, maar dàt geldt niet voor de fotograaf. Hij is de geprivilegieerde die in dit stilleven mag rondlopen, neerhurken, binnenwegen nemen via het altaar, ja zelfs, vlak voor bruid en bruidegom gaan staan. Andere familieleden-fotografen komen af en toe met beduidend kleinere toestellen naderbij, maar sluipen toch snel weer weg uit het territorium van de échte Theo Flitser. Dan zijn Eric en Carine ook voor de kerk man en vrouw en krijgen ze bij het buitengaan 75O gram breukrijst over zich heen.

Marc: Bij het binnengaan van de kerk zijn meestal de drie grote vijanden van de fotograaf aanwezig: de ceremoniemeesters, de vidioten en de bruidskindjes. De eerste twee lopen in de buurt van het koppel en dus ook in de weg van ons beeld, de bruidskindjes maken het ons dan weer lastig door meestal het tegenovergestelde te doen van wat we vragen. Sofieke, blijf eens hier! Kevinneke,kijk eens naar de mijnheer! Bruidskindjes mogen ze voor mijn part die dag in een diepvriezer stoppen. Daar zitten ze tenminste stil!"
Jan: "Het ergste vind ik de videomannen en hun belichting. Die hebben nooit genoeg licht, dat moet altijd vollen damp zijn. Die komen naar voren met hun 'toortsen' en boef, 5OO watt op dat altaar. Alsof ze daar een avondmatch aan het spelen zijn! Meestal spreek ik vooraf met hen af om hun lichtkanon af en toe te doven. Lukt dat niet, dan ben ik al in de sacristie gegaan om de stekker uit te trekken. Staan ze naar hun bakje te gapen, "mijn lamp is precies kapot" (lacht). Die tijd is spijtig genoeg voorbij, nu hebben ze allemaal ingebouwde batterijen."
Marc: "Vroeger waren videocamera's ook veel gevoeliger en als zo'n 'vidioot' echt op mijn zenuwen werkte, flashte ik knal! in zijn buis, en dan was die camera een kwartier stekeblind."
HUMO: Hebben pastoors zelf geen hekel aan teveel media-belangstelling?
Frank: "Eén keer zei de pastoor ineens: "Fotograaf! Ofwel stop jij ermee, ofwel stop ik ermee." Ik mocht van die zageman maar een tiental foto's maken en omdat ik er meer maakte, legde ie de mis stil. Kon ik afnokken en op een stoel plaatsnemen."
Jan: "De meeste fotografen gedragen zich bescheiden in de kerk, maar ik heb toch al kerels gezien die zich nergens wat van aantrokken en die mee achter het altaar gingen staan, vlak naast de priester. Die zouden de kelk zelfs een half meterke opzijschuiven om hùn foto te maken. Eén keer heb ik ook een fotograaf onder het altaar zien liggen. Op zijn buik. Want alleen vandaar kon hij een shot van heel de kerk maken mét het koppel erbij (lacht).
Marc: "Van een kelk gesproken! Met de communie mag het paar achter het altaar komen staan en mee van de kelk met wijn drinken. Eén keer heeft zo'n bruidegom die kelk naar zijn vrienden en familie geheven met de woorden "Schol hé mannen!" Ook een weddenschap natuurlijk."
Vera: "Ik heb eens een familielid op de eerste rij een sigaret weten opsteken! En helemaal niet voor een weddenschap. Die heiden had gewoon zin in een sigaretje en zat daar doodgemoedereerd te paffen. En de pastoor:" Roken moet ge buiten doen, mijnheer."
HUMO: Bruide(gomme)n die flauwvallen, komt dat vaak voor?
Frank: "Vroeger was die huwelijksmis nog iets overweldigends en dan ging er wel 's iemand van zijn stokje, maar tegenwoordig is men veel minder onder de indruk van dat gebeuren."
Jan: "Ik vind wel dat de bruidegommen er doorgaans slechter uitzien dan de bruiden. Die zien bleek! Die zijn gespannen! Die zweten! Die hebben een kramp op hun gezicht, ja zelfs lichte paniek in hun ogen. Een bruid niet, een bruid geniet veel meer. Een bruidegom geniet niet, een bruidegom lijdt. En dat houdt pas op als hij buiten de kerk is en weer een beetje onder de mensen kan komen."
HUMO: De kerk is ook de plaats waar het stel zijn lievelingsmuziek wil horen. Hoe zit het tegenwoordig met die muzikale omlijsting?
Vera: "Plaatjes en cassettes beginnen uit de mode te geraken, wij zien een toename van de live muziek: gitaar, harp, een blazerensemble, tot een heel kamerorkest toe."
Jan: "Er zijn ook bekende zangers die live zingen op huwelijken. Zo'n Gunter Neefs bijvoorbeeld zingt liedjes uit zijn repertoire, maar de familie houdt zo'n 'optreden' wel geheim uit schrik voor fans in de kerk."
Karel: "Qua liedjes heb je echte evergreens. Zoals Miel Cools met zijn "Houden van" en "Er was een tijd" (dat ze elkaar nog niet kenden)."
Marc: "Nog zo'n evergreen is Vader Abraham's "Bedankt, lieve ouders!" Dat spelen ze wanneer de jongen en het meisje op het einde van de mis bloemen gaan afgeven aan hun respectievelijke ouders, dat is het snottermoment bij uitstek, dan worden er nogal zakdoeken getrokken. Eén keer was het mis, de bruid had net haar boeket aan haar ouders gegeven, en toen smeet die bruidegom zijn boeket -bàf- zonder een woord te zeggen in de schoot van zijn moeder. Niet dat die iets tegen zijn moeder had, nee, als "vent" vond hij dat bloemetjes afgeven dikke flauwekul."

HUMO: In de kerk is er een highlight dat jullie absoluut niet mogen missen: het schuiven van de de ring aan de vinger.
Marc: "Daar maken ze tegenwoordig nogal tralala van. Als ze de ringen naar het altaar brengen, dan liggen die niet zomaar op een kussentje of in een juwelendoosje, nee, nu hangen ze aan een strikje rond de nek van pluchen beesten, of op een speelgoedkarretje of miniatuurtreintje dat naar voren wordt getrokken. Of ook: in een mondgeblazen kristallen bol die het paar dan samen stukslaat met één kristallen hamertje!"
Vera: "Een keer zat het in een kistje dat met een riempje rond de hals van een wit hondje zat. Dat kistje was zo'n piratenkoffertje van de Playmobil! En dat hondje was het schoothondje van de gehuwden. De pastoor had het na de ringenceremonie weggestuurd, zeer tegen de zin van dat koppel, en tegen de communie was het weer komen binnenlopen. Ik sta voor het altaar om de familie te fotograferen en ineens zie ik een drol liggen! Die hond had vooraan in de kerk op de rode loper gescheten! Ik wou nog gebaren, gooi daar een misboekje over, maar te laat, de eerste familieleden hadden het nog met een boogje ontweken, maar de volgenden trapten er glansrijk in, dat rode tapijt werd helemaal bruin. Achteraf zei die bruid dat ze dat "net goed" vond voor die pastoor, hij had het beestje maar niet moeten wegsturen!"
HUMO: Zijn de ringen soms onvindbaar?
Marc: "Dat gebeurt. Meestal gaat men dan koortsachtig zoeken op de stoep van de kerk en iemand vertrekt ook per ijlbode naar huis, maar als het zoeken te lang duurt, worden er twee ringen "uit het publiek" gevraagd en dan trouwen man en vrouw bijvoorbeeld met de ring van hun oom en tante. In Four weddings and a funeral gebeurt hetzelfde en krijgt de bruidegom zo'n kanjer met een doodskop en de bruid een plastic prul uit de kauwgomautomaat, ik heb zitten gieren als ik dat zag."
Jurk aan de ketting
12.15: Tijd voor het moment suprême, de buitenopnamen in het park. Aan de rand van het dorp is een voetbalveld en tussen de spelers van de plaatselijke F.C. die hun zaterdagse sportzakken uit hun openstaande auto's sjouwen stappen bruid en bruidegom naar de grote vijver van het gemeentepark. Terwijl de fotograaf een bootje entert, verdwijnt Eric eventjes achter een boom "om zijn patatjes af te gieten".
Karel: "Soms moeten ze niet achter een boom om te plassen, maar om te kotsen. Vier keer heb ik dat al meegemaakt. De bruidegom is de avond tevoren flink wezen schitteren met zijn maten en in het park staat ie dan lijkbleek te bibberen. Zijn maag keert, spatjes braaksel op zijn vest, die bruid kwaad, die gast een kop als een schaap, zorg dan maar voor aangename beelden!"
Dan is het een uur lang poseren, met de riemen in het water, met de riemen uit het water, op de steiger, armen om de hals, kusje op de wang, kusje op de mond, steentjes in het water, rennen over het gazon, grassprietje kauwen in de mond, grassprietje kietelen in de neus. Een hele serie poses die het koppel ondergaat met het enthousiasme van opgediende lauwe spruiten. Karel vindt één uur poseren niet te lang, "dit was raprapwerk omdat ze er zo tegenop zagen."
Marc: "Je hebt fotografen die er twee uur over doen. Die pas een foto nemen nadat ze elk plooitje in de jurk glad hebben. Het is nu eenmaal een belangrijk moment voor de fotograaf. De rest van de dag moet je registreren, maar bij die buitenopnamen moet je regisseren. Want dit is het moment dat jij de foto's moet maken die zij van jou verwachten, de foto's die ze in jouw etalage gezien hebben, de stijl waarvoor ze speciaal naar jou zijn gekomen."

HUMO: De fotograaf met wie ik was, sprak constant met zijn koppel om ze "in de schwung" te houden. Ik werd moe in zijn plaats.
Marc: "Bij de meeste koppels moet je constant praten. Enerzijds leid je ze af door over hun werk, hun huis, hun huwelijksreis te praten, anderzijds breng je animo door die korte aanwijzingen te geven: hoe ze moeten kijken, zitten, lopen of staan. Stop je met die regie-aanwijzingen, dan vallen ze stil en zakken ze in elkaar als puddingen."
Vera: "Ik heb eens een Romeo gehad, die moest geen aanwijzingen. Die droeg zijn meisje letterlijk en figuurlijk op handen, die kuste haar waar ie haar kussen kon, die viel op zijn knieën voor haar, die nam haar op zijn schoot, dat is zeldzaam, dat je alleen maar moet afdrukken en verder niks."
HUMO: Mensen die mekaar moeten kussen voor een camera, trekken hun gezicht soms in een grimas. Hoe breng je die verkrampte gezichten in een spontane plooi?
Frank: "Minder spontane mensen kan je ontspannen door ze met de bruidskinderen te laten spelen, of door ze iets in handen te geven, bijvoorbeeld een picknickmand en een fles champagne. Kom, zeg ik dan, "nu gaan we een beetje film spelen". Ze zijn dan met iets bezig, ze voelen zich minder onwennig, minder gegeneerd."
Vera: "Niet moeilijk eigenlijk dat ze onwennig zijn. Ze doen de hele dag alleen maar dingen die ze anders nooit doen. Ze dragen een lang wit kleed, ze rijden in auto's van vijftig jaar oud, ze komen in een kerk waar ze nooit komen, ze staan stil bij een kasteel waar ze nog nooit hebben stilgestaan."
Jan: "Die dag doen ze misschien wel anders dan op andere dagen, maar toch vallen ze ze allemaal op dezelfde clichés. Ik heb bijvoorbeeld vaak voorgesteld om foto's te maken op de werkplek - een advocate met haar trouwkleed in de rechtbank, dat moet toch mooi zijn, -maar zo'n voorstellen hadden maar matig succes. Men wil Het Park en De Natuur. Alle romantische clichés moeten die dag aanwezig zijn. Het zijn enkelingen die bij iets koelere moderne architectuur willen poseren."
HUMO: Iedereen gaat ook op zoek naar de romantiek van de antiek: oude watermolens, oude begijnhoven, oude kasteelpoorten. Wijst die zucht naar "oud" misschien op een hang naar duurzaamheid, naar dingen die gebléven zijn. Alsof men vooraf al een stempel van duurzaamheid op dat huwelijk wil?
Jan: "Die hang naar kastelen en watermolens, naar oldtimers en pitteleers en lange jurken, is een nostalgisch teruggrijpen naar de waarden en de rituelen van vroeger. Een huwelijksdag is per definitie conservatief. Die dag moet alles letterlijk en figuurlijk bij het oude blijven, zelfs bij koppels die al jaren samenwonen. Weet je dat ik nog nooit een samenwonend stel vanuit hun eigen kot naar kerk of stadhuis heb zien vertrekken. Nee, die dochter gaat braafjes terug naar haar papa en mama, en die jongen komt dat meisje in haar ouderlijk huis halen."

Marc: “Voor sommigen mag het toch hoe gekker, hoe liever zijn. Een collega van mij had een bruid die per se foto's aan zee wilde en ginder stapte ze -voor het oog van honderden zonnekloppers- met haar bruidsjurk én haar sleep van drie meter in de zee! Haar jongen zat op het terras, zij stond tot haar middel in de golven!
Een andere collega had eens een crosser als bruidegom. In een dennenbos zette die jongen zijn madam op zijn machien, vroemvroemmm en kriiiii, heel die bruidsjurk draaide in de ketting en de as. Dat meisje zat zo vast dat ze een lichte takelwagen hebben moeten opbellen. Die garagist wou dat kleed losmaken uit de ketting, dat ging niet, dan maar kleed en achterwiel losmaken, dat ging ook niet. Ze hebben dat meisje op de duur moeten uitkleden en ze hebben die motor mét jurk en al moeten opladen. De bruid zelf zat in een handdoek gedraaid!"

Karel: "Ik sta vaak versteld hoe sommige koppels er àlles voor over hebben opdat die foto's toch maar anders dan anders zouden zijn. Als ik zou voorstellen: kruip als een Indiaan door het zand, ze zouden het doén!
Ze kijken ook niet op afstanden, vijftig of tachtig kilometer rijden om opnamen te maken in Brussel (de rue des Bouchers!) of in Antwerpen (de Sinksenfoor!), dat is geen uitzondering.”
Marc: "Achteraf horen wij vaak zeggen dat ze die buitenopnamen het plezantste van de dag vonden.Dat komt dan minder door die originele poses, dan wel dat die fotosessie vaak het enige moment is dat ze wat tijd kunnen hebben voor mekaar, dat er geen honderd mensen op hun vingers staan te kijken."
HUMO: Zijn er koppels die geen buitenopnamen wensen?
Karel: "De écht rijke mensen. Die wonen in zo'n prachtige huizen dat ze kunnen zeggen: oh, trek maar wat foto's in ons interieur en in onze tuin."
Scheve neus
Humo: Jullie kleven de foto's dan in een album. Al dan niet met gebruik van inserts: het paar in een roos of in een kaarsvlam.
Vera: "Dat is out, en dat heb ik ook nooit willen doen. Maar je hebt nu nog altijd fotografen die het glasraam van de kerk fotograferen en die daarin de hoofden van het koppel monteren."
Frank: "Of twee champagnefluiten met hun hoofden op het glas!"
Marc: "De tijd van die modetrucjes gaat voorbij. De mensen beginnen de foto's op zich te waarderen: een spontaan duo in een goeie kadrering, een goeie belichting en een goeie compositie."
HUMO: Zijn jullie moe na zo'n schoonste dag van het leven?
Jan: "Ik ben uitgeteld na zo'n dag. Schijnbaar loopt een fotograaf zomaar wat mee, hij drinkt zelfs af en toe een glas, hapt af en toe in een toastje, maar in wezen moet je heel die dag alert zijn, je mag geen moment missen, er mag echt niks verkeerd gaan en dat kruipt in je kleren. Van het lichtjes voorovergebogen staan kreeg ik ook rugpijn en van het fotograferen zelf kreeg ik een scheve neus! Werkelijk waar, mijn neus is met de jaren scheefgegroeid van alsmaar dat toestel tegen die neus te prangen. Een andere fotograaf die ook een scheve neus had, heeft me dat doen opmerken."
Marc: "De nacht tevoren lig ik altijd wakker. Al wat verkeerd kan gaan en ooit al eens verkeerd IS gegaan, draait dan als een film door mijn kop: het toestel blokkeert bij het aansteken van de ringen, de flits ontploft in een gemeentehuis met weinig licht, ik kom te laat in de kerk, het koppel is stroef bij de buitenopnamen... dat maakt dat ik na tien jaar nog altijd met plankenkoorts begin."

HUMO: Hoeveel foto's neem je op zo'n dag?
Jan: "Zo'n 3OO à 4OO foto's, maar je hebt 'fotografen' die met twee filmpjes van 36 een heel huwelijk doen! Redelijk spectaculair vind ik."
Marc: "Weet je wat erg is?! Zo'n reportage van een amateur die op geen fluit trekt. Dat gebeurt méér dan je denkt. Honderd foto's en tachtig zijn onscherp."
Frank: "Dan staan ze in onze winkel, met spijt dat ze ons niet gevraagd hebben. Maar dat is onherroepelijk, hé. Die dag is definitief voorbij."
Marc: "Eén keer heb ik de foto's van zo'n 'collega' mogen overdoen. Behalve de ceremonie in de kerk en in het gemeentehuis, heb ik alles opnieuw gedaan met iedereen opnieuw in zijn beste kostuum. Dus de ontvangst thuis, het feestbanket en de buitenopnamen."
HUMO: Heeft deze vorm van wittebroodsfotografie nog toekomst?
Marc: "Er zullen minder kinderen komen, er zullen ook minder huwelijken komen vanwege het samenwonen en anderzijds zullen er nog veel fotografen afstuderen, dus de spoeling zal in de toekomst wel dun worden. Maar als huwelijksfotografie en portretfotografie verdwijnen, dan zal het eerder te wijten zijn aan de opkomst van al die grote ketens met hun dumpingprijzen voor het ontwikkelen van foto's. Dat is een concurrentie waar we misschien niet tegenop kunnen, en waardoor veel fotowinkels misschien hun deuren zullen moeten sluiten. Met als gevolg dat ook de huwelijksreportages van de lokale fotograaf stilletjes gaan uitsterven."
Undercover
HUMO: Conclusie: bestaat er zoiets als een recept van een goeie huwelijksreportage?
Marc: "Je moet iets van de geest tussen die twee mensen proberen te capteren. Ik laat ze zo bij mekaar zijn dat je op de foto's een intensiteit en een intimiteit ziet die ze normaal niet aan een buitenstaander tonen. En daar zijn ze dankbaar voor als die gevoelens zichtbaar zijn op de foto's. Ik zeg ook altijd: om goeie foto's te nemen, moet je een beetje verliefd zijn op de bruid. Hoe meer ik voor dat meisje voel, des te beter zijn mijn foto's. Ik merk ook dat de meeste jongens zichzelf naar het achterplan schuiven. Als het meisje met haar jurk en haar bloemen d'r maar goed uitkomt, dat vinden zij ook het belangrijkste."

HUMO: Beleef je zelf nog plezier aan die dag?

Marc: "Een plezier is dat ik door de jaren heen al die lagen van de bevolking vanop de zijlijn heb mogen observeren. Neem nog maar al die honderden Vlaamse huiskamers die ik gezien heb, van de sjieke villa's vol dure antiek tot woningen waar ik het linnen op de wasdraad moest opzijschuiven om foto's in de living te kunnen maken."
Jan: "Het meeste plezier heb ik beleefd aan een huwelijk dat ik niet mocht fotograferen. De ouders van de bruid hadden een heel sjieke fotograaf besteld, maar bruid en bruidegom wilden mij, en dus heb ik die dag undercover gewerkt. Ik nam foto's met een heel bescheiden toestel, ik gedroeg mij als vriend van het paar die op de pregnante momenten mee op de eerste rij wilde staan, en die spanning van dat stiekem fotograferen heeft gemaakt dat dat geheime album ook een heel mooi album is geworden. Maar... ik ben ondertussen gestopt, na zo'n 300 reportages. Het was geen plezier meer, het was eeuwig en altijd hetzelfde stramien. De ringen die bijna altijd niet pasten en het gegrinnik dat daar ALTIJD op volgde. (heft de ogen ten hemel) Het werd een corvee, een sleur, zeker als ik mensen moest fotograferen die me onsympathiek waren."
Frank: "Ik zet mij daarover. Ik heb al achthonderd reportages gemaakt en zelfs al komen die vaste clichés achthonderd keren terug en zelfs al zijn de mensen mij soms niet bijzonder sympathiek, dan nog zal ik mijn best doen om er een bijzonder fotoboek van te maken."
Marc: (pathetisch) "Ja! Zelfs al is het meisje zo lelijk als de nacht en de jongen een hark met een loensend oog ... wij maken er werk van! Ik overdrijf nu, maar ik meen het ook. Ik ken andere beroepsfotografen die enigszins neerkijken op dit karwei en die liever een model in een studio fotograferen omdat ze dan technisch perfecte foto's kunnen maken. Wel, ik hoef die perfectie niet zo nodig, en dat geacteerde lachen van zo'n model ook al niet.
En hoewel ik tegen elk nieuw seizoen opzie zoals tegen het begin van een lang schooljaar, toch zeg ik: geef mij maar die amateurs in altijd dezelfde zwarte auto's en altijd dezelfde witte kleren. Ze gedragen zich misschien onbeholpen en houterig, maar het is tenminste écht, en als fotograaf mag jij die ene bijzondere dag in hun leven van nabij bijwonen, dat is toch ook wàt?! Ik heb op die dag vaak een intens contact met die mensen. Twee mensen die hun hele hebben en houden in mijn handen leggen en zeggen: we geloven in u, maak er iets moois van. Dat is toch knap! Want dat intens contact hebben ze niet met de burgemeester, niet met de pastoor, niet met de traiteur of met de familie, dat contact is er alleen met de fotograaf. Wij volgen ze op de voet, wij kijken ze in de ogen, wij zijn hen het meest nabij."

Uit onze gevoelige platenkast: de huwelijksfotografen !

“Voor goeie foto’s moet je een beetje verliefd zijn op de bruid.”

<k> Record social distancing op café: 245 uur in quarantaine op een barkruk

De hobo’s (5): een klein foto-album